Besluit  Gemeenteraad

Feiten en context

In 2019 werd het subsidiereglement acties van algemeen belang van 2015 aangepast om het beheer van de papiercontainer die aan de lokalen van Chiro Koka staat op te nemen in het reglement.

Hiervoor wordt elk jaar een toelage betaald aan Chiro Koka voor het beheer van deze container. 
Het gaat om 0.039 eurocent x het aantal opgehaalde kilogram. 

IGEAN, de dienst omgeving, cel milieu en vrijetijdsdienst, cel jeugd hebben de actie, het beheer van de papiercontainer door Chiro Koka aan de Holle Weg jarenlang blijven evalueren en opnieuw aan het wettelijk kader getoetst. Hieruit blijkt dat het beheer van de papiercontainer aan de lokalen door de Chiro Koka omwille van geen vergunning, geen erkenning als afvalinzamelaar alsook het ontbreken van afdoende veiligheidsmaatregelen niet voldoet waardoor, met ingang van januari 2023 het wordt stopgezet.

De in 2019 toegevoegde regel aan het subsidiereglement Acties van algemeen belang zal verwijderd worden. 

Namelijk:

Artikel 6.4 : Voor het beheer van een papiercontainer wordt een toelage voorzien van 0.039 eurocent per opgehaalde kilogram. De cijfers van het gewicht worden jaarlijks door IGEAN doorgegeven aan de milieudienst.

Chiro Koka is akkoord met de stopzetting van de papiercontainer.

Voor het gemeentelijk meerjarenplan komt dit op een winst van om en bij de 18.000 euro.

IGEAN haalt de papierinzamelcontainer op en de ophalingen worden stopgezet.

De communicatiedienst draagt de boodschap over het stopzetten en weghalen van de papierinzamelcontainer van Chiro Kontich Kazerne mee uit. Er zal er ter plaatse een affiche aangebracht worden waarop er duidelijk gemaakt wordt dat:

• de container in januari 2023 wordt weggehaald
• papier en karton huis-aan-huis wordt opgehaald
• papier en karton kan worden aangebracht aan het recyclagepark

De affiche zal blijven hangen tot eind januari 2023. Er wordt ook via de website van Kontich, sociale media en Hoplr Kontich Kazerne gecommuniceerd.

In bijlage het verslag Definitieve stopzetting papierslag Chiro Koka alsook de acties van algemeen belang waarop de verenigingen kunnen intekenen.

Bevoegdheid

Volgens artikel 41,2° van het decreet lokaal bestuur van 22 december 2017 is de gemeenteraad bevoegd voor het vaststellen van gemeentelijke reglementen.

Juridische Grond(en)

• Het Materialendecreet van 23 december 2011 betreffende het duurzaam beheer van materiaalkringlopen en afvalstoffen
• Het besluit van de Vlaamse Regering van 17 februari 2012 tot vaststelling van het Vlaams Reglement voor duurzaam beheer van materialenkringlopen en afvalstoffen (VLAREMA)
• Uitvoeringsplan huishoudelijk en gelijkaardig bedrijfsafval, goedgekeurd door de Vlaamse Regering op 16 september 2016
• Het subsidiereglement voor de jeugdverenigingen van de gemeenteraad, goedgekeurd op 20 juni 2011
• Het subsidiereglement voor acties van algemeen belang van de gemeenteraad, goedgekeurd op 15 december 2014, in het bijzonder art. 6.4

Argumentatie

§1. Wettelijk kader

In principe kunnen verenigingen instaan voor de inzameling van papier en karton. Het is echter niet zo eenvoudig als het lijkt.

De inzameling van huishoudelijk afval is een bevoegdheid die wettelijk toegekend is aan de gemeente. Die kan ervoor kiezen om zelf de inzameling te doen ofwel om hiervoor een derde aan te stellen. Op zijn minst moet de gemeente dus met de vereniging in kwestie een overeenkomst afsluiten. Daarin spreken beide partijen af onder welke voorwaarden de inzameling zal plaatsvinden.

Als de gemeente als vennoot van een afvalintercommunale bevoegdheidsafstand heeft gedaan voor de inzameling van afvalstoffen, moet je als vereniging aankloppen bij de intercommunale om afspraken te maken. Daarnaast moet je als vereniging erkend zijn om afval te mogen ophalen.

Gebeurt de inzameling met een container, dan is er een vergunning nodig om die te mogen plaatsen en erkend zijn als afvalinzamelaar van deze fractie bij OVAM.

In het Uitvoeringsplan Milieuverantwoord Beheer van Huishoudelijke Afvalstoffen vraagt de OVAM aan de lokale besturen om voor de inzameling van papier en karton geen beroep meer te doen op vrijwilligers. De veiligheidsproblematiek speelt hierin een belangrijke rol. De Wet welzijn op het werk van 4 augustus 1996 beschouwt vrijwilligers als werknemers. De gemeente die de inzameling toelaat of de verantwoordelijke van de vereniging die de inzameling laat uitvoeren, is dus werkgever. Als werkgever ben je verplicht alle nodige maatregelen te treffen zodat de werknemers hun taken in de beste en meest veilige omstandigheden kunnen uitvoeren. In het geval van de inzameling van afvalstoffen, is duidelijk dat het om werk gaat dat bepaalde risico’s met zich meebrengt. Een goede opleiding met aandacht voor veiligheid en geschikte werkkledij zijn basisvereisten als vrijwilligers papier en karton en allerlei afval in en rond de container moeten onderhouden. Een gemeente die inzamelopdrachten toewijst aan een vereniging die niet in regel is met de reglementaire veiligheids- en gezondheidsvoorschriften, verleent onrechtstreeks haar medewerking aan correctioneel strafbare feiten, zegt het Strafwetboek. De voorbije jaren maakten lokale besturen dan ook nieuwe afspraken met verenigingen. In de ene gemeente gingen jeugdverenigingen bomen planten om hun kas te spijzen, in een andere gemeente hielp een vereniging met het bussen van de afvalkalender.

§2. Kosten

Voor de inzameling met de verenigingen betaalt de gemeente de volledige kosten voor het plaatsen, de huur van de papiercontainers en het afvoeren van het papier en karton. Fost Plus voorziet een financiële tussenkomst voor de inzameling, de zgn. referentiekost. De gemeente betaalt de vereniging 39 euro/ton voor het ingezameld papier en karton.

Plaatsing, huur en ophaling container voor de permanente papiercontainer (1)	€16.802, 51
Referentiekost te ontvangen van Fost Plus (2)	-€17.802,00
Vergoeding aan vereniging, betaald door de gemeente: 39 euro/ton	€8.048,82
Totale kostprijs:	€7.049,33

(1) dit zijn de facturen van RENEWI

(2) dit is de 68% van de opbrengst van het ingezamelde papier (206,38 ton) die de gemeente overhoudt

Hieronder de kosten (de eerste lijn) en de opbrengsten voor de periode 2016-2020. Deze kosten zitten verspreid in de IGEAN boekhouding.

jaar	2016	2017	2018	2019	2020
Renewi NV             (Ex Van Gansewinkel)	€13.041,44	€11.852,57	€17.693,78	€10.331,90	€17.454,54
Opbrengsten	-€27.275,34	-€28.754,31	-€17.950,53	-€18.659,50	-€8.911,92

Lokaal bestuur Kontich heeft de volgende subsidiebedragen uitgekeerd aan CHIRO Kokaz sinds 2015:

Jaar	Bedrag	Ton
2015	€13.490,90	345,89
2016	€12.341,20	316,44
2017	€12.015,10	308,08
2018	€12.709,30	325,88
2019	€12.129,78	311,02
2020	€11.695,32	299,88

* Vanaf april 2022 werkt RENEWI met  30m³ containers. Daarvoor werkten ze met 40m³ containers

Hieronder de tarieven Papier en Karton regio zuid waartoe Kontich behoort (32% van de opbrengst is voor Fost Plus):

Maand	€/ton
2021.01	€63,66/ton
2021.02	€69,32/ton
2021.03	€76,15/ton
2021.04	€109,07/ton
2021.05	€130,91/ton
2021.06	€128,95/ton
2021.07	€131,62/ton
2021.08	€135,09/ton
2021.09	€138.82/ton
2021.10	€151,97/ton
2021.11	€154,65/ton
2021.12	€151,61/ton
2022.01	€152,39/ton
2022.02	€150,09/ton
2022.03	€153,03/ton
2022.04	€166,02/ton
2022.05	€170,09/ton
2022.06	€181,18/ton
2022.07	€196,08/ton
2022.08

Bij de berekening van de kost (facturen Renewi) vs. de opbrengst van het papier voor de papiercontainer van CHIRO Koka stellen we vast dat de kosten voor het ophalen (transportkosten) en verwerken stijgen en de opbrengst van het papier daalt. Daarbij komt de kost voor de uitbetaling aan de vereniging.

§3. Klachten

Er komen geregeld klachten van omwonenden, de leverancier en IGEAN binnen over de permanente papier- en kartoncontainer aan de Chiro lokalen te Holle Weg:

• Vaststellingen tijdens de containerwissel:
• er blijft heel wat stort achter
• de ijzeren trap wordt beschadigd
• de container staat te ver van de trap verwijderd
• de container wordt niet meegenomen omdat de container te zwaar overladen is
• de container moet over een voetpad en fietspad gewisseld worden waardoor de veiligheid van de passanten, de voetgangers, fietsers en automobilisten in gedrang komt
• de containerwissel veroorzaakt lawaai en opstopping in een woonwijk
• Opmerkingen RENEWI:
• de situatie ter plaatse is te gevaarlijk
• de vrachtwagen moet dwars over het voetpad, fietspad en rijweg gaan staan
• de chauffeurs willen dit dan 'snel' doen om de openbare weg terug vrij te maken, met gevolg dat de situatie nog gevaarlijker wordt
• reeds verschillende schadegevallen in het verleden (tegen trap, trap tegen gevel, tegen poort...)
• huidige plaats van de container is te krap
• zelfs al een ernstig ongeluk met een voetgangster
• klachten van de buurtbewoners
• Algemeen
• Het papier en karton puilt uit zodat de ophaler de zuil niet over de container kan vastmaken om te vervoeren waardoor de ophaler op een andere tijdstip moet terugkeren.
• De inhoud van de container is minder rendabel dat de inhoud van de containers op het recyclagepark: het papier en karton wordt niet vastgedrukt wat maakt dat er teveel lucht is in de container. De recyclageparkwachters controleren en duwen het papier en karton geregeld naar beneden. Zij hebben hiervoor de juiste veiligheidsuitrusting.
• De inhoud van de container is niet zuiver: er wordt huishoudelijk afval, waaronder etenswaren en plastiek gesluikstort in de container. De vrijwilligers kunnen de inhoud van de container niet zuiveren omwille van de veiligheid.

 §4. Kansen

Lokaal bestuur Kontich biedt voldoende en bijkomende alternatieve acties voor subsidies aan de verenigingen:

• bedelen van ophaalkalenders
• bedelen van het informatieblad Kontich
• opbouw en begeleiden van de Buitenspeeldag Kontich
• zwerfvuilacties bovenop de subsidies aangereikt door de OVAM Mooimakers Operatie Proper actie
• stewardship tijdens evenementen georganiseerd door het lokaal bestuur Kontich
• natuurbeheersacties waarbij de kosten voor beheerswerken eigen diensten verminderen; de leden leren over natuurbehoud en -beheer; de leden leren de natuur te beleven. Dit kadert binnen de visie die de jeugdverenigingen uitdragen:
  
  
  • Zelfwerkzaamheid: je gaat op verkenning en ontdekt jezelf. Je leert op je eigen benen staan en durft initiatief te nemen.
  • Engagement: je zet je in voor de groep. Op jou kunnen ze rekenen, je houdt je woord.
  • Medebeheer: je geeft je mening en luistert naar elkaar. Samen nemen jullie verantwoordelijkheid op en samen zoeken jullie naar beslissingen.
  • Dienst: je droomt van een betere wereld. Je helpt elkaar en zet je actief in voor anderen en voor de samenleving.
  • Ploegwerk: samen sta je sterker. Je leert elkaar kennen, werkt samen en geniet ervan. Waar iedereen zichzelf kan en mag zijn (en worden).
  • Intuïtief: waarde hechten aan indrukken en ervaringen, en er actief naar streven met rituelen, symbolen, spelen, zingen, enz.
  • Participatief: observeren wat bij alle kinderen en jongeren leeft, waarderen wat ze doen, en de keuzes die ze maken en de engagementen dieze opnemen stimuleren
  • Gemeenschapsgericht: aandacht voor de gemeenschap om ons heen

§5. Opsomming

1. De gemeente investeert +/- €21 000 in deze container.
2. CHIRO Kokaz ontvangt hiervoor tussen €11 000-€12 000 subsidie van de gemeente.
3. De container kost de gemeente een extra €10 000
4. Deze container zorgt voor een extra transport-, ledigings- en werkingskost en veroorzaakt daarenboven heel wat klachten.
5. CHIRO Kokaz beschikt niet over een geldige vergunning voor het plaatsen van deze container op hun perceel.
6. CHIRO Kokaz is niet erkend als afvalinzamelaar.

De diensten Omgeving en Jeugd adviseren om de subsidiëring van de papierslag via niet-professionele ophaler definitief stop te zetten met onmiddellijke ingang.

Vooraleer de container effectief verwijderd wordt zullen de gemeentediensten volgende punten afhandelen:

• bepalen van een laatste ophaling P&K container
• communicatie via sociale media en infoblad rond de stopzetting en alternatieven (huis-aan-huisophaling en recyclagepark)
• ondersteuning technische dienst om het sluikstort effectief op te halen en enkele weken kort opvolgen
• zone waar voorheen de container stond, goed afsluiten met Heras-hekken
• op de Heras-hekken in de weken voor de laatste ophaling een banner hangen met daarop de datum van de laatste ophaling en alternatieven (openingsuren recyclagepark, eerstvolgende ophaalrondes papier en karton, ...)

Inspraak en advies

Op de raad van bestuur van Chiro Koka van 24 november 2022 werd door schepen Willem Wevers uitgelegd waarom de papiercontainer stopgezet moet worden. Er wordt gemikt op een stopzetting in januari 2023. Dat geeft de gemeentediensten en de Chiro nog een kans om de nodige voorbereidingen te treffen.

De raad van bestuur van Chiro Koka is akkoord om het beheer van de papiercontainer stop te zetten omwille van de aangehaalde veiligheidsredenen en de wettelijke verplichtingen waaraan zij moeten voldoen om de werking voort te zetten. Het stopzetten heeft wel een financiële weerslag op de werking en engagementen van de Chiro waarop ze niet gerekend hadden. Daarom werd afgesproken om voor 2023 nog 12.000 euro uit te betalen en voor 2024 nog 6000 euro. Dat geeft de Chiro voldoende tijd om hun werking waar nodig aan te passen en brengt hen ook niet in de problemen met reeds aangegane engagementen.

Voor het meerjarenplan komt het er op neer dat de stopzetting van de inzamelmethode via de papiercontainer CHIRO Kokaz een winst betekent van om en bij de 18.000 euro.

Financiële weerslag - BBC

Jaarlijks gaat er gemiddeld 12.000 euro naar Chiro Koka voor het beheer van de papiercontainer.

Dit van het budget Afvalbeheer.

Voor 2023 wordt de subsidie van 12.000 euro volledig toegekend en voor 2024 zal het bedrag gehalveerd worden naar 6.000 euro. Vanaf januari 2025 wordt deze subsidie niet meer uitgekeerd.